ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ
Ευρωπαϊκή Αγορά: κοινοί προβληματισμοί, μεγάλες αποκλίσεις για τους νέους
Marina Tomara
Ο Holfer και η Julia από τη Γερμανία, η Μαρία και η Ναυσικά από την Ελλάδα είναι τέσσερις από τους περίπου 60 νέους ηλικίας 18-30 ετών, οι μισοί άνεργοι και μισοί απασχολούμενοι, που επιλέχθηκαν από το Ευρωκοινοβούλιο για να συμμετάσχουν στην ”Aγορά των πολιτών” (Citizens’ Agora) με φετινό της θέμα την καταπολέμηση της ανεργίας των νέων. Με έναν στους τέσσερις πολίτες έως 25 ετών να πλήττεται από την ανεργία στη ζώνη του ευρώ, 7,7% νεανική ανεργία στη Γερμανία και 61,1% στην Ελλάδα, η ”Αγορά” στο πλαίσιο της οποίας συναντήθηκαν νέοι απ’όλα τα κράτη της Ε.Ε. ανέδειξε τις κοινές τους ανησυχίες αλλά και τις ανόμοιες πραγματικότητες που βιώνουν.
Οι νέοι αφού χωρίστηκαν σε ομάδες εργασίας και συζήτησαν για τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν σε ό,τι αφορά την εύρεση και τις συνθήκες εργασίας, κατέληξαν σε ένα κείμενο κοινών προτάσεων που θα μπορούσαν μάλιστα να συμβάλλουν στη Διάσκεψη των αρχηγών κρατών για την απασχόληση των νέων, που θα λάβει χώρα στο Παρίσι στις 12 Νοεμβρίου, είπε η Isabelle Durant, αντιπρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου. Το καθεστώς της μαθητείας και της πρακτικής άσκησης, γνωστό και ως σταζ, απασχόλησε πολύ τους συμμετέχοντες. Πρότειναν την καθιέρωση από την Ε.Ε. ενός κατώτατου ορίου αμοιβής με στόχο την εξάλειψη των ανισοτήτων μεταξύ αυτών που μπορούν να κάνουν ένα μη αμειβόμενο σταζ και αυτών που δεν έχουν αυτήν την οικονομική δυνατότητα.
Κοινή επιθυμία των συμμετεχόντων αποδείχθηκε η ενίσχυση της νεανικής επιχειρηματικότητας για την οποία πρότειναν τη μείωσης της φορολογίας για τους νέους επιχειρηματίες και την προνομιακή αντιμετώπισή τους στις αγορές. Αγκάθι στις συνομιλίες τους αποτέλεσε η σύνδεση της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας καθώς κάποιοι υποστήριξαν ότι οι επιχειρήσεις θα πρέπει να συνδέονται στενότερα με τα πανεπιστήμια ενώ άλλοι υπερασπίστηκαν την ανεξαρτησία του πανεπιστημίου από τα ιδιωτικά συμφέροντα. Αναποτελεσματική έκριναν την πληροφόρηση που παρέχει η Ε.Ε. για τα ευρωπαϊκά προγράμματα απασχόλησης και για αυτό πρότειναν να δημιουργηθεί μία διαδικτυακή πλατφόρμα που να συγκεντρώνει όλες τις πληροφορίες. Αυτό θα διευκόλυνε την κινητικότητα των νέων, η οποία όμως, όπως τόνισαν ειδικά οι συμμετέχοντες από πρώην κομουνιστικές χώρες και χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, δε θα πρέπει να είναι εξαναγκαστική λόγω της οικονομικής κρίσης. Επίσης, ζήτησαν να ανατεθεί στους νέους η διαχείριση ενός μέρους του προϋπολογισμού της πρωτοβουλίας της Ε.Ε. ”νεολαία σε κίνηση” (Youth in the move).
Στο ερώτημα αν οι προτάσεις αυτές μπορούν να δώσουν λύση στα βαθιά προβλήματα ανάπτυξης, η Ines Zuber από την Πορτογαλία, αντιπρόεδρος της Επιτροπής Απασχόλησης του Ευρωκοινοβουλίου απαντά: ”οι προσπάθειες που έχουν επιβληθεί σε ορισμένες χώρες όπως η δική μου, προκαλούν πολύ περισσότερες ζημίες από τα οφέλη που μπορούν να προκύψουν από τους ευρωπαϊκούς πόρους και τις διαρθρωτικές αλλαγές”. Προς αυτή την κατεύθυνση έχει στραφεί πρόσφατα και το Ευρωκοινοβούλιο το οποίο έως το τέλος της θητείας του θα έχει εκπονήσει έρευνα σχετικά με τον τρόπο λήψης των αποφάσεων της Τρόικας στις χώρες σε κρίση και με τις κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις των δραστηριοτήτων της.
Ρωτήσαμε τους Έλληνες και τους Γερμανούς συμμετέχοντες
Holfer, 27 ετών,άνεργος, κάτοχος μεταπτυχιακού στις Ευρωπαϊκές σχέσεις.
Γιατί επιδίωξες να συμμετάσχεις στην Agora;
Ήρθα εδώ γιατί ήθελα να αντικρούσω την επικρατούσα ιδέα περί γερμανικής βιωσιμότητας και να εκφράσω την επιθυμία μου για περισσότερη αλληλεγγύη στην Ευρώπη. Οι νέοι στη Γερμανία αντιμετωπίζουν επίσης προβλήματα όπως η επισφαλής εργασία. Εγώ δούλευα με σύμβαση εργασίας ορισμένου χρόνου και όταν έληξε έμεινα άνεργος για πέντε μήνες. Σύντομα θα αρχίσω να εργάζομαι με συμβόλαιο μισού έτους μέσω προγράμματος που χρηματοδοτείται από το κράτος.
Τι προτείνεις στην κυβέρνηση της χώρας σου για να βοηθήσει τους νέους της Ευρώπης;
Τα μέτρα λιτότητας που εφαρμόζονται στις χώρες του Νότου έχουν παράπλευρα αποτελέσματα στον τομέα της απασχόλησης. Σίγουρα το δημόσιο χρέος είναι ένα μέρος του προβλήματος, όμως πιστεύω ότι τα μέτρα αυτά οδηγούν στην ανεργία των νέων. Σε ό,τι αφορά τη Γερμανία, ελπίζω ότι η νέα κυβέρνηση θα θέσει ένα κατώτατο όριο μισθού ώστε να μπορέσει να αυξηθεί η κατανάλωση και οι εισαγωγές και με αυτόν τον τρόπο να δημιουργηθούν καλύτερες προϋποθέσεις για μια πιο ισόρροπη ανάπτυξη στην Ευρώπη.
Τι προτείνεις στην Ε.Ε.;
Πιστεύω ότι η ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και εν γένει της δημιουργικότητας των νέων είναι πολύ σημαντική, θα πρέπει να δοθούν κίνητρα στους νέους ανθρώπους για να ενισχύσουν την ατομική τους ελευθερία και να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους.
Μαρία, 18 ετών, φοιτήτρια νομικής, άνεργη.
Ποιες είναι οι εντυπώσεις σου ύστερα από αυτή τη συνάντηση με νέους Ευρωπαίους συμπολίτες σου;
Βρήκα πολλά κοινά στοιχεία με τους συμμετέχοντες και ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την εκπαίδευση και την ανάγκη μεγαλύτερης διασύνδεσης της με την αγορά εργασίας.
Η κινητικότητα των νέων σας απασχόλησε πολύ, εσύ θέλεις να φύγεις στο εξωτερικό αργότερα;
Προσωπικά θα ήθελα να φύγω κάποια στιγμή αλλά να έχω τη δυνατότητα να επιστρέψω. Θεωρώ ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα στην Ελλάδα είναι ότι οι νέοι δεν γυρίζουν ποτέ πίσω και έτσι χάνονται πολύ ικανά μυαλά.
Τι πρέπει να κάνει η Ε.Ε. για την ενίσχυση της απασχόλησης των νέων;
Έχω φοιτήσει σε σχολείο με αμερικάνικο σύστημα και νομίζω ότι αυτό που λείπει είναι η ενίσχυση της δημιουργικότητας, αυτό πρέπει να προωθηθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Julia, 29 ετών, εργάζεται σε συμβουλευτική εταιρεία.
Τα δικά σου συμπεράσματα;
Κατάλαβα ότι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε είναι διαφορετικά από χώρα σε χώρα. Ενώ κάποιοι ζητούν τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας, την αύξηση των αμοιβών στο πλαίσιο των πρακτικών ασκήσεων, την αναγνώριση του εθελοντισμού ως εργασιακή εμπειρία κλπ, για άλλους δεν είναι δυνατόν να βρούνε δουλειά.
Πώς αντιλαμβάνεσαι τη γεωγραφική κινητικότητα στην Ευρώπη;
Κανένας δεν θα έπρεπε να εξαναγκάζεται να μεταναστεύει. Ας πούμε στη Γερμανία δεν υποχρεώνεται κανείς να αφήσει τη χώρα του. Ξέρουμε καλά ότι όσο ωραία και να ακούγεται η προοπτική της κινητικότητας, έρχεται κάποια στιγμή στη ζωή, κάπου εκεί ανάμεσα στα 25 με 30, που οι προτεραιότητες αλλάζουν, θέλεις να κάνεις οικογένεια και αν είσαι συνέχεια σε κίνηση δεν μπορείς να στήσεις τη ζωή σου πουθενά.
Τι είδους μέτρα πρέπει να πάρει η Ε.Ε. για να βοηθήσει τους νέους;
Η Ε.Ε. πρέπει να επικοινωνεί αποτελεσματικότερα τα προγράμματα βοήθειας προς τους νέους ώστε να έχουν μεγαλύτερη πρόσβαση σε αυτά. Επίσης, οι νέοι θα πρέπει να ενθαρρύνονται για να δημιουργούν τις δικές τους δουλειές, να μην εξαρτώνται πάντα από έναν εργοδότη.
Ναυσικά, 28 ετών, νομικός, άνεργη.
Ποιες είναι οι παρατηρήσεις σου;
Οι διαφορές είναι αρκετές ανάμεσα στους συμμετέχοντες ανάλογα με την χώρα τους. Ενώ οι Γάλλοι και οι προερχόμενοι από τον ευρωπαϊκό Νότο εξέφρασαν πιο σοσιαλιστικές ιδέες, οι Φιλανδοί, οι Ολλανδοί και άλλοι από τις βορειοευρωπαϊκές χώρες τέθηκαν περισσότερο υπέρ της απελευθέρωσης της οικονομίας.
Τι σημαίνει γεωγραφική κινητικότητα για εσένα;
Έχω ζήσει πολλά χρόνια στη Γαλλία, η μετακίνηση προσφέρει πολυμορφία και πλουραλισμό, κάτι που μου αρέσει πολύ. Όμως, για να επωφελούνται όλοι θα πρέπει να υπάρξει ισορροπία στην ανάπτυξη σε όλες τις χώρες της Ε.Ε.
Τι εμπόδια αντιμετωπίζεις για να βρεις δουλειά;
Οι περισσότεροι εργοδότες θεωρούν ότι υπερβαίνω τις δεξιότητες που απαιτεί η θέση που μου προσφέρουν. Κοιτώντας την εκπαίδευσή και την εργασιακή μου εμπειρία πιστεύουν ότι δεν θα μείνω για μεγάλο διάστημα στη δουλειά και προτιμούν κάποιον με λιγότερα προσόντα.
ΕΙΠΑΝ
”Η ιταλική αγορά εργασίας είναι πολύ διαφορετική. Έχουμε 40% ανεργία στους νέους. Είναι πρόβλημα πολιτικής αλλά δεν θέλουμε να το δούμε”,
Nicola από την Ιταλία.
”Στη Δανία ένας δημοσιογράφος που κάνει σταζ πληρώνεται 2 με 3 χιλιάδες ευρώ το μήνα. Θα πρέπει να καταργηθεί το καθεστώς το απλήρωτου σταζ σε όλη την Ευρώπη”,
Maria από τη Δανία.
”Τα κράτη της Ε.Ε. παίρνουν κονδύλια για την καταπολέμηση της ανεργίας αλλά θα έπρεπε να λαμβάνουν την κατάρτιση για να τα χρησιμοποιούν σωστά”,
Eugenia-Simina, από τη Ρουμανία.
”Η Ε.Ε. θα έπρεπε να καταπολεμήσει τη φοροδιαφυγή και την απάτη. Έτσι χάνονται πολλά χρήματα που θα μπορούσαν να πάνε αλλού”,
Guillaume από τη Γαλλία.
